Poniższy opis dotyczy ogólnych założeń systemu obejmującego dużo szerszy zakres, łączącego ze sobą przenikające się elementy i pozwalającego obserwować wieloaspektowy, wielowarstwowy i wielowymiarowy ruch człowieka.

Rudolf Laban (1879–1958) był pionierem analizy ruchu, choreografem i teoretykiem tańca, który odegrał kluczową rolę w rozwoju współczesnej teorii ruchu. Jego badania nad dynamiką, przestrzenią i ekspresją ciała doprowadziły do stworzenia Laban Movement Analysis (LMA) – systemu opisu i interpretacji ruchu, który stał się fundamentem dla tancerzy, aktorów, terapeutów ruchowych i pedagogów. Jego praca dała narzędzia do głębszego rozumienia ciała w ruchu, zarówno w kontekście artystycznym, jak i terapeutycznym, co znajduje swoje zastosowanie w LBMS (Laban/Bartenieff Movement System) – współczesnym rozszerzeniu jego teorii, uwzględniającym także wpływ Irmgard Bartenieff na pracę z ciałem i ruchem.

Irmgard Bartenieff (1900–1981) była tancerką, fizjoterapeutką i uczennicą Rudolfa Labana, która rozwinęła jego teorię ruchu, łącząc ją z wiedzą anatomiczną i somatyczną. Stworzyła Bartenieff Fundamentals – zestaw ćwiczeń i zasad pracy z ciałem, mających na celu poprawę organizacji ruchu, płynności, koordynacji i integracji całego ciała. Jej podejście podkreśla znaczenie świadomości kinestetycznej, połączeń mięśniowo-powięziowych oraz relacji ciała z przestrzenią i grawitacją. Praca Bartenieff stanowi też kluczowy element LBMS.

System Ruchu Laban Bartenieff (LBMS, Laban Bartenieff Movement System) to kompleksowa metoda analizy ruchu, która łączy teoretyczne i praktyczne podejście do ciała w ruchu. System ten bada, w jaki sposób ruch jest inicjowany, organizowany, dynamizowany i osadzony w przestrzeni.

LBMS dzieli się na cztery główne kategorie: Body (Ciało), Effort (Dynamiczne Jakości Ruchu), Shape (Kształt) i Space (Przestrzeń) [w skrócie BESS]. Każda z nich posiada swoje szczegółowe komponenty, które tworzą całościową ramę analizy ruchu. Dodatkowo LBMS uwzględnia aspekty takie jak Frazowanie ruchu (Phrasing) oraz Dualności (Dualities), które wpływają na obserwację i interpretację ruchu.

Posiadanie ciała jest fundamentalnym aspektem ludzkiego doświadczenia. Sposób, w jaki doświadczamy własnego ruchu i spostrzegamy ruch innych, wpływa na nasze życie, postrzeganie siebie, sposób reagowania w różnych okolicznościach, przeżywania emocji i budowania relacji. Na przykład jeśli rozmawiałeś/aś z kimś, kto poruszał się w sposób pełen szczerości i obecności, jego ruchy mogły wpłynąć na Twój odbiór tej osoby. Z kolei w sytuacji, gdy czułeś/aś się zaatakowany/a, ruch tej osoby mógł wzmocnić Twoje odczucia.

Sposób, w jaki oddychamy i poruszamy się w codziennym życiu, wpływa na nasze samopoczucie i poziom odczuwanego stresu. Osoby, które mają napiętą, ograniczoną motorykę, mogą częściej doświadczać sztywności w ciele, co przekłada się na ich sposób reagowania – mogą czuć się bardziej zamknięte lub zestresowane w nowych sytuacjach. Z kolei ktoś, kto porusza się swobodnie i z elastycznością, może być bardziej otwarty na zmiany i nowe doświadczenia. Podczas rozmowy nasze gesty i sposób poruszania się mogą wzmacniać lub osłabiać przekazywaną treść – na przykład dynamiczne, płynne ruchy mogą wyrażać zaangażowanie, a szybkie, szarpane gesty mogą sygnalizować zdenerwowanie. W relacjach bliskich subtelne sygnały ruchowe, takie jak pochylenie się ku drugiej osobie czy synchronizacja tempa oddechu, mogą budować poczucie więzi i zaufania.

Ruch wpływa również na sposób, w jaki przeżywamy emocje – na przykład osoba doświadczająca radości może naturalnie rozszerzać zakres ruchu, podczas gdy ktoś odczuwający smutek może przyjmować bardziej zamkniętą, zgarbioną postawę. Zrozumienie tej zależności pozwala na świadome kształtowanie swojego samopoczucia poprzez ruch, co jest kluczowe w pracy terapeutycznej czy somatycznej.

Ruch to sposób, w jaki wchodzimy w interakcje ze sobą i ze światem, choć jego pierwotność, złożoność i wszechobecność sprawia, że trudno uchwycić go w słowa. 

Analiza ruchu według Laban Bartenieff Movement System pozwala lepiej rozumieć i organizować nasze postrzeganie ruchu. LBMS to narzędzie do obserwacji, interpretacji i poprawy ruchu człowieka, które pokazuje, że ruch ma głębokie, życiowe znaczenie. Metoda ta znajduje zastosowanie w różnych dziedzinach: od pracy nad własnym ruchem i ekspresją, przez choreografię i tworzenie postaci np. w teatrze, fizjoterapię, po nauczanie ruchu.

Komponent Ciało odnosi się do aspektu fizycznego ruchu, czyli tego, co, jakie części ciała są zaangażowane, w jaki sposób i z jaką jakością. W tej kategorii analizuje się, jak ciało organizuje się w ruchu i jak różne jego części współpracują, łączą się podczas ruchu. Bartenieff wyróżniła sześć podstawowych wzorców:

• Oddech (Breath) – rytm oddechu jako baza ruchu, 
• Centrum/rdzeń – Obrzeża/części dystalne (Core-Distal) – połączenie między środkiem ciała a jego kończynami,
• Głowa – Kość ogonowa (Head-Tail) – relacja między głową a kością ogonową,
• Górna – Dolna część ciała (Upper-Lower) – współpraca górnej i dolnej części ciała,
• Połówki Ciała/Prawa i lewa strona ciała (Body-Half) – podział na lewą i prawą stronę ciała,
• Ruch/wzorzec naprzemienny (Cross-Lateral) – ruchy przekątne, łączące przeciwległe kończyny. 

Wyróżnia się tzw. Podstawowe Akcje Ciała (Basic Body Actions):

• Kondensowanie (Condensing)
• Rozszerzanie (Expanding)
• Zmiana punktu podparcia (Changing Support)
• Podróżowanie (Traveling)
• Skakanie (Jumping)
• Obracanie (Rotating)
• Łączenie (Connecting)
• Wokalizowanie (Vocalizing)
• Gest (Gesture).

Ciało wiąże się też ze wzorcami ruchowymi, tzw. BF Basic Sequences (Basic Six), podstawowymi ćwiczeniami opracowanymi przez Irmgard Bartenieff, które wzmacniają świadomość ciała, wzorce ruchowe i połączenia w ciele i są kluczowe dla rozwoju motorycznego od niemowlęctwa. Powrót do tych wzorców może być pomocny także dla starszych dzieci i dorosłych, zwiększając swobodę ruchu całego ciała.

W ramach analizy ruchu w systemie Laban/Bartenieff, pojęcia Flowsensing i Weightsensing odgrywają kluczową rolę w rozwijaniu świadomości ciała oraz poprawie jakości ruchu.

Flowsensing odnosi się do zdolności odczuwania i regulowania przepływu energii w ruchu. Jest to umiejętność świadomego zarządzania napięciem mięśniowym oraz płynnością ruchu, co pozwala na dostosowanie intensywności i rytmu do aktualnych potrzeb i warunków. Poprzez rozwijanie flowsensing, osoba może lepiej kontrolować swoje ruchy, osiągając większą harmonię i efektywność w działaniu.

Weightsensing dotyczy percepcji ciężaru ciała oraz jego relacji z podłożem. Polega na świadomym odczuwaniu, jak ciężar jest przenoszony podczas ruchu, co umożliwia lepsze zrozumienie dynamiki balansowania, stabilności i uziemienia. Rozwijanie Weightsensing pomaga w optymalizacji postawy, poprawie równowagi oraz zwiększeniu ekonomii ruchu, co jest istotne zarówno w codziennych aktywnościach, jak i w praktykach tanecznych czy sportowych. Praca z ciężarem wpływa również na układ nerwowy, pomagając regulować napięcie mięśniowe i budować poczucie bezpieczeństwa w ciele. Świadomość ciężaru i jego przenoszenia wspiera rozwój obecności w tu i teraz, umożliwiając lepsze zakorzenienie i kontakt z własnym ciałem. 

Ćwiczenie 1 – „Skanowanie ciała”
Przyjmij dowolną, wygodną pozycję i zamknij oczy. Poczuj, jak Twoje ciało styka się z podłożem. Zwróć uwagę na te punkty kontaktu. Jakie odczucia pojawiają się w okolicach stóp, bioder, dłoni, ramion? Czy są miejsca, które czujesz bardziej wyraźnie? Powoli przesuwaj swoją uwagę od stóp aż po czubek głowy, zauważając każdy fragment swojego ciała. Poczuj, czy jakieś miejsca są bardziej napięte, rozluźnione, ciepłe lub zimne. Przy każdej części ciała, którą odkrywasz, zatrzymaj się na chwilę, pooddychaj i zrób mały ruch, by poczuć to miejsce, np. wykonaj lekkie, okrężne ruchy stopami. Przesuń ruch do nóg, delikatnie prostując i zginając kolana, wprowadzając je w ruch. Rozluźniaj biodra lekkim kołysaniem lub okrężnymi ruchami w przód i w tył. Poruszaj brzuchem, jakbyś chciał/a delikatnie przemieszać swoje organy. Rozciągaj ramiona w górę, opadaj nimi w dół, poruszaj rękami na boki. Poruszaj klatką piersiową, rozszerzając przestrzeń z przodu między żebrami i z tyłu między łopatkami, wykonując kilka głębokich oddechów, pofaluj kręgosłupem. Zakończ ćwiczenie przez krążenie głowy i delikatne rozciąganie szyi. Następnie wróć do całościowego poczucia ciała, biorąc kilka głębokich oddechów.

Dynamiczne jakości ruchu dotyczą energii i dynamiki w ruchu. Analizują, jak ciało porusza się w relacji do grawitacji, czasu, środowiska i zróżnicowanych tonów energetycznych. Opisuje, jak ruch jest wykonywany – jego dynamikę, energię i intencję. Jest to analiza jakości ruchu, która uwzględnia zarówno wewnętrzny impuls, jak i zewnętrzne wyrażenie. Dynamiczne jakości ruchu mogą być funkcjonalne (np. otwieranie słoika z dżemem) lub ekspresyjne (np. wyrażanie pośpiechu w sytuacjach codziennych). Każda jakość obejmuje dwa bieguny, kształtujące inną ekspresję energetyczną.

Cztery podstawowe Dynamiczne jakości ruchu to: 

• Czas (Time) – ruch może być przyspieszający (sudden) lub zwalniający (sustained),
• Ciężar (Weight) – ruch może być lekki (light) lub mocny, silny (strong),
• Przestrzeń (Space) – ruch może być jednokierunkowa (direct) lub wielokierunkowa (indirect),
• Przepływ (Flow) – ruch może być zwierający (bound) lub oswabadzajacy (free).

Kombinacje dwóch Dynamicznych jakości ruchu tworzą 6 różnych Stanów (States). 

• Dream State – połączenie Ciężaru i Przepływu, wyrażany w poczuciu siebie, wewnętrznym świecie osoby poruszającej się,
• Awake State – połączenie Czasu i Przestrzeni wyrażany w czasie trwania działań, w tym, co dzieje się na zewnątrz,
• Rythm State – połączenie Ciężaru i Czasu, wyrażany w fizycznej, aktywnej obecności,
• Remote State – połączenie Przestrzeni i Przepływu, wyrażany w otwarciu na kreację, rozważaniu abstrakcyjnych pojęć,
• Mobile State – połączenie Czasu i Przepływu, wyrażany w poczuciu swojej mobilności, fluktuacji i zmienności,
• Stable State – połączenie Ciężaru i Przestrzeni, wyrażany w jasnej strukturze ciała w przestrzeni.

Zestawienie trzech ich elementów wyrażaię w 4 Motywacjach (Drives).

• Action Drive – łączy Czas, Ciężar i Przestrzeń, wyrażana w działaniu,
• Passion Drive – łączy Ciężar, Przepływ i Czas, wyrażana w zaangażowaniu, obecności,
• Vision Drive – łączy Przestrzeń, Czas i Przepływ, wyrażana w marzeniach, wizjach,
• Spell Drive – łączy Ciężar, Przestrzeń i Przepływ, wyrażana w pewności siebie, wpływaniu na otoczenie.

Ćwiczenie 2 – „Zmiany jakości ruchu”
Zacznij od stania w wygodnej, neutralnej pozycji, z rękoma swobodnie opadającymi wzdłuż ciała. Możesz zamknąć oczy, jeśli to pomoże Ci skupić się na doznaniach. Wyobraź sobie, że musisz wykonać nagły, szybki ruch w odpowiedzi na impuls. Może to być ruch ostry, energiczny i pełen zaangażowania, np. jak gdybyś miał/a unikać przeszkody. Poczuj, jak Twój ruch staje się coraz bardziej ekspansywny, dynamiczny, szybki i zdecydowany. Zauważ napór w nogach, energię w rękach. Następnie wróć do neutralnej pozycji. Zmień tempo na wolniejsze, ruch na bardziej rozluźniony. Wyobraź sobie, że Twój ruch staje się bardziej łagodny i opadający, jakbyś zanurzał/a się w wodzie. Poczuj, jak Twoje ciało opuszcza się powoli, jakbyś unosił/a się w przestrzeni w sposób spokojny i pełen zaufania do siebie. Pozwól, by Twoje ruchy były mniej impulsywne, bardziej płynne i spokojne. Następnie zacznij eksperymentować z lekkim, radosnym ruchem, pełnym swobody. To ruch przyjemny, który nie wymaga dużo wysiłku. Poczuj, jak powietrze delikatnie unosi Twoje ręce i ciało, jak płyniesz, ślizgasz się przez przestrzeń. Na koniec zmień swoją energię na bardziej zdeterminowaną, skoncentrowaną i pełną mocy. Wyobraź sobie, że wykonujesz ruch pełen siły i ukierunkowany, wyzwalający dużą ilość energii, jakbyś próbował/a przepchnąć coś trudnego, ciężkiego, dużego. Poczuj, jak napięcie w ciele rośnie, a ruch staje się pełen koncentracji i zamierzonej mocy. Zakończ ćwiczenie, wracając do neutralnej pozycji. Zrób kilka głębokich oddechów, by zintegrować doznania płynące z różnych jakości ruchu.

Kształt koncentruje się na formie ciała i procesie jej zmiany. Odnosi się do zmiany kształtu ciała w przestrzeni – zarówno w relacji do siebie, jak i otoczenia. Obejmuje zarówno formy ciała, jak i procesy kształtowania ruchu. Rozważa takie aspekty jak: w jakiej pozycji znajduje się ciało, jak zmienia swój kształt w relacji do otoczenia, oraz jakie procesy wewnętrzne wspierają te zmiany.

Elementy Kształtu to: 

• Wsparcie Przepływu Kształtu (Shape Flow Support) – opisuje sposób, w jaki tułów (przede wszystkim) może zmieniać kształt, aby wspierać ruchy reszty ciała.
• Jakości Kształtu (Shape Qualities) – jakości opisujące kierunek zmiany wewnętrznego kształtu: 
  • wymiar wertykalny: wznoszenie – opadanie, 
  • wymiar horyzontalny: rozprzestrzenianie – zamykanie, 
  • wymiar strzałkowy: wychodzenie do przodu – wycofywanie się.
• Tryby zmiany kształtu (Modes of Shape Change):
  • Przepływ Kształtu (Shape Flow) – zmiana wewnętrzna (dla siebie, w odpowiedzi na wewnętrzne potrzeby).
  • Ukierunkowany Ruch (Directional Movement) – ruch w określonym kierunku, po łuku lub prosto.
  • Kształtowanie (Shaping) – dostosowywanie siebie do innych, interakcja z otoczeniem.
• Formy (Shape Forms) – rozróżnia się 5 specyficznych form ciała w przestrzeni: Pinezkę, Ścianę, Kulkę, Śrubokręt i Czworościan, przedstawiające archetypy typowych sylwetek.

Ćwiczenie 3 – „Tworzenie kształtów ciałem”
Stań lub usiądź w wygodnej pozycji, zamknij oczy i zacznij zwracać uwagę na oddech. Poczuj, jak wdech i wydech wpływają na Twoje ciało, zmieniając jego kształt np. w okolicy klatki piersiowej. Zacznij eksperymentować z tworzeniem różnych kształtów ciałem. Ułóż się w kształt kuli albo wyprostuj, wydłuż jak pinezka. Rozszerz się tak, jakbyś chciał/a zbudować ścianę ze swojego ciała. Znajdź kilka punktów podparcia, np. siadając po turecku. Zegnij plecy w łuk. Skręć się od stóp do głowy, jak korkociąg. Pozwól swojemu ciału naturalnie przekształcać się, zauważając, jak wpływa to na Twoje postrzeganie przestrzeni. Zmieniaj kształty, rozciągaj się, zwijaj, wydłużaj, twórz i zmieniaj kąty i łuki pomiędzy różnymi częściami ciała. Gdy poczujesz, że jeden kształt się „wysycił”, powoli zmień go w inny. Poczuj, jak różne kształty wpływają na Twój sposób poruszania się w przestrzeni. Jak zmienia się Twoje poczucie stabilności w kształcie kuli, a jak w prostokącie? Jak czujesz się w spirali w porównaniu do linii? Pozwól ciału przyjąć te kształty na chwilę, a następnie przekształcić je w inne – jakbyś odkrywał/a różne aspekty siebie w różnych kontekstach życiowych. Na koniec zrób kilka głębokich oddechów i wróć do naturalnej postawy, obserwując, jak zmienia się Twoje postrzeganie przestrzeni i siebie po tej zabawie w kształty.

Przestrzeń dotyczy relacji ciała z otaczającą przestrzenią. Bada relację ciała do przestrzeni i sposób, w jaki ruch ją eksploruje. Analiza przestrzeni obejmuje zarówno wewnętrzne odczucia, jak i zewnętrzne trajektorie ruchu. Uczy rozpoznawania wzorców ruchu w przestrzeni oraz rozwijania równowagi i swobody ruchu poza codziennymi ograniczeniami (np. pracą w jednym obszarze przestrzennym, jak pisanie przy biurku).

Elementy Przestrzeni to: 

• Kontinuum przestrzeni: Inersfera (Innersphere), Kinesfera (Kinnesphere) i Sfera Zewnętrzna (Outersphere/General Sphere): 

• • Inersfera – wewnętrzna, bliska przestrzeń ciała, pole naszej świadomości ruchu i przepływu energii.
  • Kinesfera – przestrzeń średnia, osobista, która otacza ciało w jego naturalnym zasięgu ruchu, bez przemieszczania się w przestrzeni. Jest to przestrzeń, którą ciało może eksplorować za pomocą kończyn i ruchów z centrum ciała.
  • Sfera Zewnętrzna, Przestrzeń Generalna – zewnętrzna, daleka przestrzeń, poza zasięgiem naturalnym ciała, którą ciało eksploruje, przemieszczając się lub wpływając na otoczenie, ale też ta jeszcze dalsza, mało dostępna.
• Podejście do Kinesfery 
  • Zasięg w Kinesferze (Bliski, Średni, Daleki)
  • Ścieżki
  • Bryły Platońskie,
• Kierunki,

• Skale (sekwencje kierunków).

Ćwiczenie 4 – „Konstruowanie przestrzeni”
Stań w centralnym punkcie pomieszczenia, w którym się znajdujesz i zacznij poruszać się w różnych kierunkach, badając przestrzeń wokół siebie. Wyobraź sobie, że każdy Twój ruch to linia lub wektor rysowany w powietrzu, w przestrzeni. Każdy gest, każdy krok, każda zmiana kierunku to element konstrukcji, którą tworzysz. Zacznij powoli wykonywać pierwszy ruch, wyciągając rękę w dowolnym kierunku. Wyobraź sobie, że ten ruch jest początkiem linii, którą rysujesz w przestrzeni. Może to być prosty gest, ale pozwól sobie na świadome „rysowanie” w powietrzu – prosta linia, zakrzywiona linia, spiralna ścieżka. Zacznij zmieniać kierunek i intensywność swoich ruchów. Jedna linia prowadzi w górę, druga w dół, jeszcze inna skręca w bok. Każdy ruch, który wykonujesz, to kolejny element rysowanej przez Ciebie konstrukcji. Zauważ, jak te linie łączą się, jak wypełniają przestrzeń. W jaki sposób Twoje ciało reaguje na te „wspólne” linie – jak zmieniają się Twoje pozycje, postawy, jak wpływają one na Twoje poczucie przestrzeni? Eksperymentuj z tworzeniem różnych kształtów w przestrzeni, jakbyś chciał/a połączyć linie w pewną całość. Wyobraź sobie, że Twoje ruchy są częścią większej konstrukcji – jaką formę tworzysz? Poczuj, jak Twoje ruchy wypełniają przestrzeń i jak stają się częścią tej wyobrażonej konstrukcji. Zrób krok w bok lub do przodu i zwróć uwagę na to, jak Twój ruch i wyobrażone linie zaczynają reagować na przestrzeń wokół Ciebie. Poczuj, jak wyciągasz swoje ruchy w różnych kierunkach i jak ta przestrzeń reaguje na Twoje linie. Czasami Twoje ruchy mogą zamknąć przestrzeń, a innym razem ją otworzyć. Czy czujesz, że tworzenie tej konstrukcji daje Ci poczucie większej kontroli nad przestrzenią? Po chwili zastanów się nad całą konstrukcją, którą stworzyłeś/aś. Jak Twoje ciało czuje się po takim twórczym eksperymencie? 

Frazowanie zajmuje się tym, jak ruch rozwija się w czasie. Łączy elementy BESS, tworząc zintegrowane spojrzenie na ruch, co pozwala na głębsze zrozumienie jego dynamiki i sekwencji. Podstawowa analiza frazowania składa się z trzech części: wysiłku, działania i regeneracji. Badanie ekonomii wysiłku oraz relacji wysiłek–regeneracja stanowi kluczowy temat w analizie efektywności i harmonii ruchu.

Na bazie tej podstawowej, trójczłonowej frazy zidentyfikowano wiele innych typów frazowania, w tym:

• równomierne frazowanie (bez wyraźnych akcentów),
• impulsowe (z akcentem na początku, a następnie osłabieniem),
• uderzeniowe (z narastającą intensywnością),
• swingowe (naprzemienne zwiększanie i zmniejszanie intensywności),
• perkusyjne (rytmiczne, z wyraźnymi, powtarzającymi się akcentami),
• wibracyjne (szybkie, drgające zmiany intensywności).

Dodatkowo, dowolna kombinacja akcentów lub dynamicznych zmian może zostać połączona w jedną frazę. 

W ramach systemu rozróżnia się też Dualności (Dualities):

• Wewnątrz – Zewnątrz (Inner-Outer) – Relacja między wewnętrznym odczuciem ruchu a jego zewnętrzną ekspresją.
• Część – Całość (Part-Whole) – Relacja między poszczególnymi częściami ciała a ich integracją w całość.
• Funkcja – Ekspresja (Function-Expression) – Ruch jako funkcjonalny (użyteczny) lub ekspresyjny (wyrażający emocje)
• Proste – Złożone (Simple-Complex) – Złożoność ruchu, od prostych form do wieloaspektowych sekwencji.
• Stabilność – Mobilność (Stability-Mobility) – Balans między stabilnością a dynamiką ruchu.
• Wysiłek – Regeneracja (Exertion-Recuperation) – Fazy wysiłku i regeneracji w ruchu, kluczowe dla harmonii w dłuższych sekwencjach.

System LBMS oferuje nie tylko narzędzia do analizy i tworzenia ruchu w kontekście technicznym i artystycznym, ale ma także szerokie zastosowanie w życiowych i rozwojowych aspektach ludzkiego doświadczenia. Umożliwia głębsze zrozumienie, jak nasze ruchy odzwierciedlają emocje, myśli i reakcje, a także wpływają na nasze interakcje z innymi oraz sposób, w jaki doświadczamy przestrzeni. Poprzez systematyczną obserwację i eksplorację własnych wzorców ruchowych, LBMS wspiera rozwój świadomości ciała, co może prowadzić do poprawy jakości życia, wzrostu samoakceptacji i lepszej komunikacji z innymi.

W kontekście życiowym techniki LBMS pomagają w radzeniu sobie ze stresem, napięciem czy trudnymi emocjami poprzez świadome uwolnienie ciała od ograniczeń, co wpływa na lepsze samopoczucie i zdrowie fizyczne. Mogą być szczególnie pomocne w terapii i rehabilitacji, pomagając osobom odzyskiwać pełną sprawność ciała po kontuzjach, poprawiając postawę i równowagę. Dzięki pracy z ruchem osoby uczestniczące w procesie rozwojowym mają szansę zwiększyć swoją zdolność do adaptacji w trudnych sytuacjach życiowych, poprawiając równocześnie swoje zdolności interpersonalne i społeczne.

Z kolei w kontekście rozwoju osobistego system LBMS daje narzędzia do głębszego wglądu w siebie, umożliwiając odkrywanie nowych sposobów reagowania na wyzwania, które napotykamy w codziennym życiu. Dzięki świadomości ruchu można zyskać większą pewność siebie, odkrywać naturalne talenty, a także poszerzać kreatywność i elastyczność w podejściu do różnych życiowych wyzwań. Świadomość ciała pomaga również w lepszym słuchaniu intuicji – często to właśnie ciało podpowiada nam, jak reagować w sytuacjach, w których musimy podjąć decyzję. Poprzez obserwację własnych wzorców ruchowych uczymy się rozpoznawać subtelne sygnały, które pojawiają się w ciele, takie jak napięcie, lekkość czy spokój, wskazujące, która decyzja jest dla nas najkorzystniejsza. To kompleksowe podejście do ruchu i ciała, które sprzyja harmonii ciała i umysłu, poprawiając jakość naszego codziennego funkcjonowania oraz pozwalając lepiej zrozumieć naszą relację ze światem, w którym żyjemy.

Tłumaczenia terminów LBMS zawarte w tym artykule są częściowo moją autorską interpretacją, wynikającą z doświadczenia i pracy z systemem. W polskiej literaturze taksonomia nie została jeszcze jednoznacznie ustandaryzowana.